Καρδιολογική Κλινική Γενικό Νοσοκομείο «Ασκληπιείο Βούλας»

Σύντομο ιστορικό της Κλινικής

Το Ασκληπιείο Βούλας ιδρύθηκε το 1920 ως ορθοπεδικό νοσοκομείο. Tο 1961 διορίσθηκε για πρώτη φορά καρδιολόγος, ο Γεώργιος Σπανολιός, ως άμισθος επιστημονικός συνεργάτης. Τον Απρίλιο του 1962 ιδρύθηκε το πρώτο καρδιολογικό ιατρείο και τον Απρίλιο του 1963 αναβαθμίστηκε σε καρδιολογικό τμήμα. Τον Δεκέμβριο του 1965 ιδρύθηκε η Καρδιολογική Κλινική, αρχικά με 5 κλίνες και εν συνεχεία με 10, στα κτήρια Σταθάτειο και Λοβέρδειο. Το 1970, η δυναμικότητα των κλινών υπερδιπλασιάστηκε στις 23 και η Κλινική μεταφέρθηκε στο Βενιζέλειο περίπτερο. Το 1979 ιδρύθηκε η Καρδιολογική μονάδα, ενώ η κλινική διέθετε ήδη 23 κρεβάτια και Εργαστήριο δοκιμασιών κόπωσης. Το 1984, λόγω των αυξανόμενων χωροταξικών αναγκών, η Κλινική μεταφέρθηκε στο κεντρικό κτήριο του νοσοκομείου. Το 1985 ανέλαβε Διευθυντής ο Σταμάτης Χρηστάκος και δημιουργήθηκαν Βηματοδοτικό εργαστήριο και Εργαστήριο ηχωκαρδιογραφίας, παράλληλα με εξειδικευμένα Εργαστήρια υπέρτασης, λιπιδίων, αρρυθμιών. Από το 2005 έως το 2006, χρέη Διευθυντού εκτέλεσε ο Χαρίτων Αντωνακούδης.

Το Νοέμβριο του 2006 ανέλαβε ως Διευθυντής ο Αθανάσιος Μανώλης, ο οποίος άλλαξε πλήρως την εικόνα της Κλινικής, μετατρέποντάς τη σε Κλινική Ευρωπαϊκού επιπέδου από πλευράς παροχής υπηρεσιών, εξοπλισμού και επιστημονικού έργου. Επιπλέον, την περίοδο αυτή ο αριθμός των ειδικευόμενων αυξήθηκε από 8 σε 16 και ο αριθμός των ειδικευμένων από 8 σε 11.

Δομή – υποδομές

Σήμερα, η Καρδιολογική Κλινική δραστηριοποιείται:

• Στη Νοσηλευτική της Μονάδα δυναμικότητας 29 κλινών, διαμοιρασμένη σε 2 πτέρυγες (Κονιαλίδειο Α΄ και Κονιαλίδειο Β΄) με δίκλινους και τρίκλινους θαλάμους. Όλοι οι ασθενείς παρακολουθούνται με συνεχή ασύρματη καταγραφή του ρυθμού. Η ανακαίνιση της Κλινικής έγινε με δωρεά Ν. Μαρτίνου, ενώ ο εξοπλισμός αγοράστηκε με δωρεά Τ. Zein, Χ. Κανελλάκη, Α. Αγγελικούση και Ι. Κτιστάκη. Η κλινική νοσηλεύει ετησίως
  περίπου 2.500 ασθενείς.
• Στην καινούργια Εντατική Καρδιολογική Μονάδα, η οποία δημιουργήθηκε το 2008 με αύξηση του αριθμού των κλινών από 5 σε 7 και με σύγχρονο εξοπλισμό, δωρεά Α. Μαρτίνου. Διαθέτει μηχανήματα υποστήριξης αναπνευστικής και νεφρικής λειτουργίας, ενδοαορτική αντλία αντιώθησης, συσκευές ηχωκαρδιογραφίας, και mini lab. Η μονάδα νοσηλεύει ετησίως 600 ασθενείς.
• Στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο, που λειτουργεί από το 2013. Η κατασκευή και ο εξοπλισμός του έγινε με δωρεά του Ιδρύματος “Costas M. Lemos Foundation”. Ο στεφανιογράφος ανακαινίστηκε το 2020 (γιγαντοοθόνη, dynamic roadmap σύστημα μείωσης ακτινοβολίας). Από το 2023, το Εργαστήριο επεκτάθηκε σε διπλάσια επιφάνεια (δωρεά Α. Μαρτίνου) και πλέον λειτουργεί σε 2 αίθουσες (1 αίθουσα επεμβατικής καρδιολογίας και 1 αίθουσα ηλεκτροφυσιολογίας – βηματοδότησης). Όλος ο εξοπλισμός του Ηλεκτροφυσιολογικού εργαστηρίου είναι δωρεά της Rolex Hellas, Οικ. Βαχάρη. Το Εργαστήριο καλύπτει όλα τα νότια προάστια και έως την έναρξη λειτουργίας του διακομίζονταν ετησίως 800 οξέα εμφράγματα και περίπου 1.800 ασθενείς παραπέμπονταν για στεφανιογραφικό έλεγχο. Το Εργαστήριο διαθέτει τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό και εφαρμόζει όλες τις νέες τεχνικές στο τομέα της επεμβατικής καρδιολογίας (κερκιδική προσπέλαση, απεικόνιση και φυσιολογία στεφανιαίων, περιστροφική τροχιακή αθηρεκτομή, πρωτογενείς αγγειοπλαστικές βλάβες στελέχους, χρόνιες ολικές αποφράξεις). Σε ετήσια βάση πραγματοποιούνται 1.600 στεφανιογραφίες και πάνω από 600 αγγειοπλαστικές, αρκετές εκ των οποίων για οξέα εμφράγματα (εικοσιτετράωρη κάλυψη των εφημεριών από το 2019).
• Στο Εργαστήριο Υπερηχοκαρδιογραφίας με δυνατότητες 2D και 3D διαθωρακικής υπερηχοκαρδιογραφίας, 2D και 3D διοισοφάγειας υπερηχοκαρδιογραφίας, Stress Echo, καθώς και νέων Τεχνικών. Τα τελευταία χρόνια έγινε πλήρης αναβάθμιση του Εργαστηρίου, καθώς εξοπλίσθηκε με 6 νέα μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, εκ των οποίων 2 μηχανήματα 3-D και ένα παλάμης. Η ανακαίνιση και ο εξοπλισμός είναι δωρεά του Ν. Μαρτίνου. Στο Εργαστήριο πραγματοποιούνται ετησίως 5.000 διαθωρακικές υπερηχοκαρδιογραφικές μελέτες, 500 διοισοφάγειες και 400 stress echo. Βάσει απόφασης του ΚΕΣΥ, το Εργαστήριο αποτελεί μετεκπαιδευτική μονάδα για τις νεότερες τεχνικές της ηχωκαρδιογραφίας.
• Στο Εργαστήριο δοκιμασιών Κόπωσης, όπου πραγματοποιούνται δοκιμασίες κόπωσης και καρδιοαναπνευστικής κόπωσης, υποστηρίζοντας τα Ιατρεία καρδιακής ανεπάρκειας και καρδιαγγειακής αποκατάστασης. Το Εργαστήριο είναι δωρεά του “Maria Tsakos Foundation” και του Α. Μαρτίνου.
• Στο Εργαστήριο αποκατάστασης καρδιοπαθών. Σε συνεργασία με το Τμήμα Φυσικοθεραπείας, λειτουργεί το μοναδικό οργανωμένο Εργαστήριο αποκατάστασης καρδιοπαθών σε δημόσιο νοσοκομείο, στον ελληνικό χώρο.
• Στο Ιατρείο Υπέρτασης, που είναι ένα από τα πιο γνωστά ιατρεία στο διεθνή χώρο και αποτελεί Center of Excellence της European Society of Hypertension. Το 2014 διοργάνωσε στην Αθήνα το Παγκόσμιο Συνέδριο Υπέρτασης με 6.500 συνέδρους από 87 χώρες και ακόμη, συμμετείχε στη συγγραφή των Ευρωπαϊκών οδηγιών υπέρτασης το 2007, 2009, 2013 και 2018. Το Ιατρείο διαθέτει 10 μηχανήματα 24ωρης καταγραφής της αρτηριακής πίεσης, ηχωκαρδιογράφο, 6 Holter ρυθμού, μηχάνημα 24ωρης καταγραφής πίεσης και αρτηριακής σκληρίας (pulse wave velocity). Εξετάζει σε ετήσια βάση περισσότερους από 2.500 ασθενείς και πραγματοποιεί περίπου 1.000 24ωρες καταγραφές αρτηριακής πίεσης.
• Στο Ιατρείο στεφανιαίων συνδρόμων, όπου παρακολουθούνται συστηματικά ασθενείς με στεφανιαία νόσο, εξασφαλίζοντας την πρόσβασή τους στο σύστημα υγείας, αλλά και την εφαρμογή όλων των σύγχρονων επιταγών της δευτερογενούς πρόληψης – αποκατάστασης. Σε ετήσια βάση πραγματοποιούνται 1.000 επισκέψεις.
• Στο Ιατρείο καρδιακής ανεπάρκειας, το οποίο παρακολουθεί τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, τη βέλτιστη θεραπεία και τη μείωση των επανεισαγωγών στο νοσοκομείο. Το Ιατρείο πραγματοποιεί καρδιοαναπνευστικές κοπώσεις και συνεργάζεται στενά με το Τμήμα αποκατάστασης καρδιοπαθών. Παρακολουθεί 300 ασθενείς.
• Στο Ιατρείο λιπιδίων, το οποίο παρακολουθεί ασθενείς με δυσλιπιδαιμία, στεφανιαίους και μη, καθώς και οικογενείς μορφές δυσλιπιδαιμίας, εφαρμόζοντας τις επιταγές των σύγχρονων κατευθυντηρίων οδηγιών.
• Στο Ιατρείο Ερευνητικών Κλινικών Πρωτοκόλλων. Η διεξαγωγή κλινικής έρευνας είναι βασική προτεραιότητα της κλινικής, τόσο σε επίπεδο νοσοκομείου όσο και σε επίπεδο εθνικών και διεθνών πολυκεντρικών μελετών. Στην παρούσα φάση, η Κλινική αποτελεί ερευνητικό κέντρο για επτά διεθνείς πολυκεντρικές μελέτες.

Χρηματίσαντες Διευθυντές

Γεώργιος Σπανολιός, 1961-1984

Σπύρος Οικονομίδης, 1984-1985

Σταμάτης Χρηστάκος, 1985-2005

Χαρίτων Αντωνακούδης, 2005-2006

Καθ. Αθανάσιος Μανώλης, 2006-2021

Κωνσταντίνος Κυφνίδης, 2021-2022

Λεωνίδας Πουλημένος, 2022-εφεξής

Κλινικό, επιστημονικό και εκπαιδευτικό έργο

Η Κλινική διακινεί ετησίως γύρω στους 2.000 ασθενείς (εισιτήρια-εξιτήρια). Πραγματοποιεί περίπου 1.600 στεφανιογραφίες και καρδιακούς καθετηριασμούς, 600 διαδερμικές στεφανιαίες επαναιματώσεις, 150 εμφυτεύσεις μόνιμων βηματοδοτών. Έχει έντονη δραστηριότητα στην κλινική έρευνα με εργασίες και δημοσιεύσεις διεθνούς
απήχησης. Το σύνολο των δημοσιεύσεων των μελών της Κλινικής στο pubmed υπερβαίνει τις 400. Σημαντική, επίσης, ήταν η συνεισφορά του τμήματος στη συγγραφή των κατευθυντήριων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας. Τέλος, η Κλινική συμμετέχει σε ετήσια βάση σε περίπου 7 διεθνείς πολυκεντρικές μελέτες.

Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Κλινικής περιλαμβάνουν μαθήματα ειδικευόμενων, μαθήματα σε Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών, εκπόνηση διδακτορικών διατριβών, μαθήματα στο νοσηλευτικό προσωπικό και ομιλίες προσκεκλημένων ομιλητών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε πρωτοπόρες μεθόδους διαδραστικής διδασκαλίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δημιουργία ειδικής αίθουσας, εξοπλισμένης εκτός των άλλων με προσομοιωτή διαθωρακικής και διοισοφάγειας υπερηχογραφίας και μάλιστα, τον πρώτο σε δημόσιο νοσοκομείο, κατάλληλο για την εκπαίδευση των νέων καρδιολόγων. Η καρδιολογική κλινική επιλέγεται συχνά για εκπαίδευση και από σημαντικό αριθμό ειδικευόμενων ιατρών άλλων ειδικοτήτων από διάφορα νοσοκομεία, στο πλαίσιο της κυκλικής εκπαίδευσης, όπως ορίζεται από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ειδικότητάς τους. Το Εργαστήριο ηχωκαρδιογραφίας χορηγεί, επίσης, εξειδίκευση στις νεότερες τεχνικές υπερήχων.

Η Κλινική συμμετέχει σε όλα τα μεγάλα διεθνή (ESC, EuroPCR, ACC κ.λπ.) και εγχώρια συνέδρια με μεγάλο αριθμό εργασιών, ανακοινώσεων και ομιλιών. Το 2007 διοργανώθηκε στην Ελλάδα, από τον Καθηγητή Αθ. Μανώλη, το World Congress of Echocardiography με 2.500 συνέδρους και το 2014 διοργανώθηκε, υπό την αιγίδα της Κλινικής, το Παγκόσμιο Συνέδριο Υπέρτασης με 6.500 συνέδρους από 87 χώρες. Από το 2023, η Κλινική συνδιοργανώνει με τις καρδιολογικές κλινικές του Κωνσταντοπούλειου νοσοκομείου, του 251 Γ.Ν. Αεροπορίας και της «Ευρωκλινικής», Πανελλήνιο Συνέδριο με τον τίτλο «CardioDialogues», που θέτει το διάλογο στο επίκεντρο κάθε συνεδρίας. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία συγκέντρωσε το ζωηρό ενδιαφέρον της καρδιολογικής κοινότητας με πάνω από 1.000 εγγραφές και αναγνωρίστηκε ως ένας νέος, διαδραστικός τρόπος παρουσίασης επιστημονικού περιεχομένου.

Χρόνος ειδικότητας που χορηγεί

Πλήρης ειδικότητα

Έναρξη λειτουργίας Μονάδας Εμφραγμάτων

Από το 1979

Η πρώτη θρομβόλυση

Η πρώτη θρομβόλυση πραγματοποιήθηκε το 1987.

Η πρώτη Στεφανιογραφία

Η πρώτη Στεφανιογραφία πραγματοποιήθηκε το 2013.

Πότε άρχισε η εμφύτευση Βηματοδοτών;

Από το 1985

Πότε άρχισε η διενέργεια Yπερηχοκαρδιογραφημάτων, Δοκιμασιών Κόπωσης, Holter;

Από το 1984

Διακρίσεις στελεχών

• Ο τέως Συντονιστής Διευθυντής Αθανάσιος Μανώλης εκλέχθηκε Καθηγητής σε δύο πανεπιστήμια των ΗΠΑ και ένα της Ρουμανίας. Σε ετήσια βάση συμμετείχε σε περισσότερες από 70 διαλέξεις σε διεθνή συνέδρια και πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο. Επίσης, συμμετείχε στη συγγραφή 7 σημαντικών οδηγιών της European Society of Cardiology και European Society of Hypertension. Εκλέχθηκε στο διοικητικό συμβούλιο της European Society of Hypertension και ακόμη, εκλέχθηκε Πρόεδρος του WG Hypertension and Heart of the ESC, και της Mediterranean Association of Cardiology and Cardiac Surgery. Στην Ελλάδα, διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης και μέλος του συμβουλίου της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Υπήρξε μέλος της Ολομέλειας του ΚΕ.Σ.Υ, μέλος επιτροπών εξετάσεων για την ειδικότητα της καρδιολογίας, καθώς και μέλος της δευτεροβάθμιας επιτροπής του ΕΟΦ.
• Ο νυν Διευθυντής Λ. Πουλημένος συμμετέχει ως προσκεκλημένος ομιλητής σε μεγάλο αριθμό διεθνών και ελληνικών συνεδρίων και ως διδάσκων σε προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών ελληνικών πανεπιστημίων. Διετέλεσε μέλος του πυρήνα, Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος της Ομάδας εργασίας βαλβιδοπαθειών, συγγενών καρδιοπαθειών ενηλίκων και πνευμονικής υπέρτασης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Επί σειρά ετών είναι μέλος της Επιτροπής προγράμματος του Πανελληνίου Καρδιολογικού Συνεδρίου, μέλος της Μόνιμης Επιτροπής Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας, μέλος των επιτροπών αξιολόγησης κέντρων εμφύτευσης συσκευών διαχείρισης ρυθμού του ΚΕ.Σ.Υ και μέλος της επιτροπής έγκρισης εμφύτευσης απινιδωτών και αμφικοιλιακών βηματοδοτών του Ανωτάτου Υγειονομικού Συμβουλίου. Τέλος, είναι μέλος της Ομάδας εργασίας για την εξειδίκευση της Επεμβατικής Καρδιολογίας του ΚΕ.Σ.Υ. και προσφάτως, επιλέχθηκε ως μέλος των επιτροπών εξετάσεων για την ειδικότητα της καρδιολογίας.
• Το Ιατρείο Υπέρτασης αναγνωρίστηκε ως το πρώτο στην Ελλάδα Center of Excellence της European Society of Hypertension.

Μελλοντικές προοπτικές

Η Καρδιολογική Κλινική αναμένεται να λάβει επίσημη άδεια για την εμφύτευση απινιδωτών και αμφικοιλιακών βηματοδοτών και να πιστοποιηθεί ως κέντρο εκπαίδευσης στην επεμβατική καρδιολογία το προσεχές διάστημα. Επίσης, η Μονάδα καρδιαγγειακής αποκατάστασης πρόκειται να πιστοποιηθεί ως κέντρο αναφοράς.

Ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό σήμερα (2023-2024)

Ιατρικό προσωπικό

• Προϊστάμενος διευθυντής: Λεωνίδας Πουλημένος, Διευθυντής ΕΣΥ
• Διευθυντές ΕΣΥ: Ανδρέας Γιαννακόπουλος, Γεώργιος Μπλαζάκης, Ευτυχία Χαμόδρακα
• Επιμελητές Α΄: Ανδρέας Τριανταφύλλης, Παύλος Τσινιβίζοβ, Νέστορας Κοντογιάννης
• Επιμελητές Β΄: Δημήτριος Βαρβαρούσης, Αιμιλιανός Καλογέρης
• Επικουρικός ιατρός: Νικόλαος Μιχελινάκης
• Ειδικευόμενοι ιατροί: Πασχάλης Λάτσιος, Νικόλαος Παπαϊωάννου, Ιμπραήμ Ακίλ, Αγορίτσα-Μαρία Περβανά, Αλέξανδρος Τσαγκαρόπουλος, Δημήτριος Ηλιόπουλος, Δανάη Σφάντου, Ευθυμία Κουτσογιαννάκη, Αικατερίνη Πετεινάκη, Βασίλειος Χαλκίτης, Ιφιγένεια Κίκη, Ελένη Καραπέδη, Ρίτσαρντ Σάαντ, Γεώργιος Σωτήρης, Σωτήριος Κωτούλας, Χρήστος Κωστόπουλος, Κωνσταντίνος Αντωνιάδης

Νοσηλευτικό προσωπικό

• Προϊστάμενος καρδιολογικής κλινικής – Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου: Ιωάννης Χιωτέλης
• Προϊσταμένη καρδιολογικής μονάδας – Πτέρυγας Κονιαλιδείου Β΄: Γεωργία Παππά
• Νοσηλευτές καρδιολογικής μονάδας: Γεώργιος Κατσαβός, Λαμπρινή Πλαγίσου, Βασιλική Ξακίδη, Δέσποινα Ψαρρά, Μαρία Σκορδά, Σύλβια Ιόλοβσκα, Κωνσταντίνα Γερόκωστα, Μαριάνθη Βιάζη, Κυριακή Παπανικολάου, Μυρτώ Γεωργοπούλου, Σταυρούλα Φλώρου
• Νοσηλευτές καρδιολογικής κλινικής: Μαρία Χατζηγιάννη, Γεώργιος Στασίνης, Βασίλειος Κιούσης, Ουρανία Συρίγου, Ευαγγελία Κίτσιου, Μαρίνα Στιβακτάκη, Βασιλική Σκυλάκου, Βαρβάρα Μουτεσίδη, Αναστασία Μιχαηλίδου, Βασιλική Πάγγου, Αλεξάνδρα Τραγότσαλου
• Νοσηλευτές Αιμοδυναμικού: Γεωργία Κιούλου, Αναστασία Πατσάκη, Στράτος Γκριτζάλας, Κυριακή Γιαννακοπούλου, Χαραλαμπία Πάπαρη
• Τεχνολόγοι Αιμοδυναμικού: Γεώργιος Χριστόπουλος, Αγγελική Κολυδά, Θεοδόσιος Περράκης, Ευγενία Ηλιοπούλου, Χαράλαμπος Μαρίνος
• Νοσηλευτές τακτικών καρδιολογικών ιατρείων: Αγγελική Κουκουζέλη, Δήμητρα Ζήση, Ειρήνη Νίκου, Φωτεινή Λαμπίρη
• Γραμματεία: Αναστάσιος Στεργίου